استصحاب اصل ام اماره

پژوهش حاضر به تبیین این مطلب می پردازد که: آیا استصحاب یک اصل عملی محرز بوده، یا از امارات ظنی معتبر است و طریقی برای کشف حکم واقعی محسوب می شود؟ نویسنده برای پاسخ مناسب به این پرسش، تحقیق خویش را در سه فصل تنظیم و ابعاد مختلف استصحاب را بررسی کرده است. در فصل اول ضمن بیان تاریخچه استدلال کردن فقها به اصل استصحاب و شکل گیری آن در قالب یکی از اصول عملیه در حالت شک در تکلیف و مکلف به، طریقه کشف این اصل از روایات و همچنین دلیل عقلی مبتنی بر آن را بیان می کند. سپس به تشریح معنای لغوی و اصطلاحی استصحاب پرداخته، تعاریف فقهایی مانند تفتازانی، ابن نجیم، فاضل تونی، شیخ مرتضی انصاری و آخوند خراسانی را از این اصل ارائه می دهد. آن گاه مبانی حجیت استصحاب و نسبت آن با حکم ظاهری و واقعی، امارات و اصول و حجیت مجعولاتی مثل امارات و اصول عملیه که استصحاب نیز یکی از آنهاست، به صورت مبسوط از منظر اصولیان معاصراز امامیه همچون: آیت الله خویی، شهید سیدمحمدباقر صدر، شیخ مرتضی انصاری و آخوند خراسانی بررسی شده است. فصل دوم به میزان اعتبار اصل استصحاب اختصاص دارد و ادله عقلی مستقل و غیرمستقل در اثبات مشروعیت استصحاب و نیز چند روایت صحیح در این زمینه شرح داده می شود. در فصل سوم ابتدا معنای جعل از لحاظ لغوی و اصطلاحی مطرح شده، سپس دلیل های اعتبار اصل استصحاب به عنوان یکی از امارات یا اصول مجعول (قرار دادن شک به منزله یقین) و نوع اعتبار آن از منظر عقلا و سیره آنان تبیین گردیده است.